De Parallelle arbeidsmarkt een idee fixe? 

Diverse onderzoeken laten zien dat het hebben van werk een belangrijke bijdrage levert aan het welzijn van mensen. Het idee van de parallelle arbeidsmarkt lijkt de ideale oplossing voor mensen die willen werken, maar die het niet in een reguliere baan kunnen werken of in aanmerking komen voor beschut werk. Door maatschappelijk waardevolle banen te creëren ontstaat een win-win-win situatie: het welzijn van de werkende vergroot, minder uitkeringskosten en een maatschappelijk probleem wordt opgelost. Waarom bleek het dan zo lastig om dit van de grond te krijgen?

Soms was er weerstand tegen het idee van dit type banen. Hier speelde de angst voor valse concurrentie, het scheppen van precedenten (straks wil iedereen zo’n baan) of uitsluiting van doelgroepen. Een andere drempel bleek het inzetten van uitkeringsgelden als investering. Mag dit wel en wat is het risico? Ook het bestaan van financiële schotten binnen de gemeente was een belemmering. De baten vallen op een andere balans dan de kosten. Experimenten in Groningen en Tilburg lieten gelukkig zien dat over deze drempels heen kan worden gestapt als het gezamenlijk belang gevoeld wordt. Betrokken wethouders waren daarbij belangrijke aanjagers. Toch bleek het ook hier lastig om private partijen bij het experiment te betrekken. 

Daar zat volgens mij de grootste drempel. Vaak was er maar 1 partij eigenaar van het probleem. De uitdaging is om niet het institutionele belang voorop te zetten, maar te werken aan een publiek/privaat gedeeld doel om mensen op een waardevolle manier te laten participeren. Dat vraagt mogelijk om een andere aanpak waarbij vanaf het begin af aan publieke en private partijen samen om tafel zitten. Dat is lastig als je snel wilt schakelen, maar mijns inziens noodzakelijk om tot systemische veranderingen te komen. Want dat de parallelle arbeidsmarkt zinvol en mogelijk is, daar geloof ik nog steeds in. 

Ellen van Wijk, Amersfoort