In gesprek met Joske
Met lef en ondernemingszin investeren in een eerlijke arbeidsmarkt
Start Foundation zet zich in voor een eerlijke arbeidsmarkt, maar die is er nog lang niet. In Nederland willen 1,2 miljoen mensen werken, maar voor velen is er geen passend werk. Anderen vinden geen baan omdat ze niet de juiste papieren hebben, een verkeerde achternaam, of simpelweg omdat ze de weg niet kennen. Dat is de kloof die Start Foundation wil dichten: zorgen dat iedereen die wíl werken, dat ook kán.
Q: Rebels, hoezo?
A: “Start Uitzendbureau werd in 1977 opgericht omdat werkgevers, werknemers en de overheid zagen dat mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt moeilijk aan het werk kwamen en niet altijd netjes werden behandeld. Ze kregen vaak slecht betaald, hadden geen ontwikkelmogelijkheden en nauwelijks pensioen. Voor die mensen maakte Start Uitzendbureau zich hard. Toen dat na twintig jaar beter ging, is het verkocht, maar het karakter zie je in Start Foundation terug. We hebben nog steeds dezelfde missie: zichtbaar maken waar het schuurt en zorgen voor verandering zodat eerlijk betaald werk voor iedereen bereikbaar wordt.”
Q: Wat voor initiatieven passen bij Start Foundation?
A: “We steunen ideeën die bijdragen aan het oplossen van twee grote arbeidsmarktproblemen die wij zien: te weinig passend werk en te veel kansenongelijkheid als je de arbeidsmarkt op wil. Daarvoor moet je een goed plan hebben, als bedrijf of als persoon. We vinden het belangrijk dat iemand zelf ook investeert, met geld of tijd. En we houden van mensen met lef. Ondernemers die iets nieuws durven proberen, die niet bang zijn om risico te nemen. Dat kan ook betekenen dat je veel van je eigen tijd steekt in de ontwikkeling van je idee.”
Q: Kun je wat voorbeelden noemen?
A: “Stel, je hebt zelf vastgezeten en je wilt de weg naar werk gemakkelijker maken voor de 35.000 mensen die jaarlijks uit de gevangenis komen. Je plan is om bedrijven en ex-gedetineerden met elkaar te verbinden. Dat vraagt lef, want die groep heeft te maken met enorme kansenongelijkheid. Zulke initiatieven spreken ons aan.
Een ander voorbeeld is Sheltersuit Foundation. Zij maken wind- en waterdichte jassen die ook als slaapzak te gebruiken zijn voor mensen die op straat leven. De pakken worden gemaakt in hun eigen sociale werkplaats, waar mensen met een vluchtachtergrond of met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt een baan vinden. Hun businessmodel draait deels op fondsenwerving en deels op verkoop aan gemeenten en hulporganisaties. Dat is precies het soort gezonde financieringsmix dat wij belangrijk vinden.”
Q: Waaraan moet een initiatief voldoen om financiering te krijgen?
A: “We pellen elk idee eerst zorgvuldig af. We kijken of het zorgt voor passend werk of de kansenongelijkheid op werk verkleint. Of het past bij waar wij voor staan. Of de slagingskans groot genoeg is. En of het financieel slim in elkaar zit.
We willen ook weten of een initiatief op den duur zonder onze steun kan. Dat hoeft niet te betekenen dat het volledig op eigen benen moet staan. Soms blijft er een vorm van steun nodig, bijvoorbeeld via de overheid of fondsen. Sheltersuit Foundation is daar een goed voorbeeld van. Hun businessmodel draait deels op fondsenwerving. Dat is prima, zolang de financieringsmix gezond is. Zo kunnen wij later weer uitstappen en een nieuw initiatief helpen.”
Tip van Joske voor ondernemers
“Aarzel niet of jouw idee past bij Start Foundation. Bel of mail ons gewoon. Of doe eerst onze online quickscan. Dan zie je meteen of je in aanmerking komt voor financiering.”
Vijf manieren om te investeren in een eerlijke arbeidsmarkt
Niet ieder goed idee past in een standaard hokje. Daarom biedt Start Foundation vijf manieren van financieren. Soms is dat een donatie om iets nieuws van de grond te krijgen. Soms een lening, met tijd om te groeien. Of je lost af met sociaal resultaat. En in sommige gevallen stapt Start Foundation zelfs in als mede-eigenaar.
Q: Hoe bepalen jullie welke financieringsvorm past?
A: “Dat hangt af van het plan en van de fase waarin een initiatief zit. We kijken wat er nodig is om het idee verder te brengen. Soms is dat geld, maar vaak ook tijd en vertrouwen. Er is geen vast schema: we kiezen wat het beste past bij de ondernemer en bij de impact die hij of zij wil maken.”
Q: Welke vormen van financiering zijn er?
A: “We hebben vijf manieren om te investeren.”
1. Donatie
“Een donatie geven we als er nog geen bewezen resultaat is, maar wel veel potentie. Het helpt initiatiefnemers om hun idee te testen, een netwerk op te bouwen of te laten zien dat het kan werken. Een donatie is tijdelijk: het is bedoeld om iets in beweging te zetten.”
Voorbeeld: Sheltersuit kreeg in de beginfase een donatie om het concept te versterken en nieuwe productielocaties op te zetten. “Die steun gaf lucht,” vertelt Joske. “Het hielp hen om hun organisatie te professionaliseren en andere financiers aan te trekken.”
2. Lening
“Een lening geven we als het businessmodel al staat, maar er voorfinanciering nodig is. De rente is lager dan bij een bank en de aflossingstermijn is ruimer. Zo krijgt een initiatief de tijd om te groeien.”
3. Prestatielening
“Bij een prestatielening mag je een deel aflossen met sociaal resultaat. We gebruiken deze vorm om ondernemers te stimuleren om door te pakken, ook als het even tegenzit.”
Voorbeeld: BuurTalent uit Rotterdam kreeg een prestatielening. Zij begeleiden ouders uit kwetsbare wijken naar een baan in de zorg of kinderopvang. Voor elke ouder die duurzaam uitstroomt naar werk, lossen ze een deel van hun lening af. “Zo vertaal je maatschappelijke impact letterlijk naar financiële waarde,” zegt Joske.
4. Converteerbare lening
“Dat is een lening die op termijn kan worden omgezet in een participatie. We lenen geld op basis van een ambitie, en na bijvoorbeeld twee jaar bekijken we of we de lening omzetten in aandeelhouderschap of dat de ondernemer de lening terugbetaalt. Zo ontdekken we samen wat de samenwerking waard is.”
5. Participatie
“Bij een participatie worden we mede-eigenaar van een bedrijf. We doen dat altijd met een minderheidsaandeel, minimaal vijf procent. Zo houden we het ondernemerschap waar het hoort, maar kunnen we wel meepraten bij belangrijke beslissingen. Het geld dat we investeren moet terugkomen, zodat we het opnieuw kunnen inzetten voor nieuwe initiatieven. Voor de komende jaren hebben we hier tien miljoen euro voor gereserveerd.”
Q: Wat onderscheidt jullie van andere financiers?
A: “Wij investeren niet om geld te verdienen, maar om verschil te maken. We willen dat het geld terugkomt zodat we opnieuw kunnen investeren, maar het rendement dat echt telt is sociaal. Dat is wat ons drijft. We geloven in idealen en in een eerlijke arbeidsmarkt voor iedereen.”
Q: Wat hoopt Start Foundation de komende jaren te bereiken?
A: “We gaan voor maximale impact. Niet alleen de veilige, meetbare resultaten, maar juist ook de projecten die het systeem durven uitdagen. We willen verrast blijven door goede ideeën. En we willen blijven laten zien dat sociaal investeren ook gewoon zakelijk kan. Want uiteindelijk hebben we elkaar nodig om onze idealen waar te maken.”
Slotwoord van Joske
“Wie een goed idee heeft, moet niet blijven twijfelen. Wij houden van mensen met plannen én lef. Dus aarzel niet, bel ons, of doe de quickscan. Misschien kunnen we samen iets in beweging zetten.”
